modričaINFO za sve ljude dobre volje
NOVI SAD – U Čurugu, Mjesnoj zajednici u vojvođanskoj opštini Žabalj, obilježeno je 73 godine od zloglasne “Hortijeve racije”, kao znak sjećanja na genocid počinjen u ovom dijelu Srbije tokom Drugog svjetskog rata.
Podaci Muzeja grada Novog Sada svjedoče da je u stravičnom planskom pogromu mađarske okupatorske vojske i režima namjesnika Mikloša Hortija na području vojvođanske oblasti Šajkaška stradalo oko 20.000 nedužnih ljudi, žena, djece i staraca, mahom Srba i Jevreja, kao i drugih nemađarskih naroda.
Tim povodom, predsjednik Društva za očuvanje sjećanja na holokaust Aleksandar Veljić kaže da su razmjere najvećeg genocida na tlu Srbije bile stravične.
Iskorijenjeno je 20.000 nedužnih ljudi
“Vojnici mađarskog namesnika Hortija doslovno su iskorenili 20.000 nedužnih žitelja Šajkaške, uglavnom Srba, Jevreja, ali i drugih nemađarskih naroda.
Nažalost, potpunom identitetu brojnih žrtava nije moguće ući u trag pošto su cele porodice zatrte do poslednjeg člana”, rekao je Veljić za Srnu.
On je dodao da je u genocidu u Šajkaškoj, najviše stradao Čurug.
“Mađarski vojnici su na neviđeno brutalan način pobili 3.800 Čuružana, uglavnom Srba, odnosno 35 odsto tadašnje stanovništva tog sela. Nažalost, u pogromu nad Srbima, Hortijevoj armadi smrti svesrdno su pomagali lokalni Mađari”, navodi Veljić.
On ističe da su januarsku “Hortijevu raciju” 1942. mjesecima planirali tadašnji mađarski državni organi.
Planirani genocid u Šajkaškoj
U planiranju genocida u Šajkaškoj učestvovali su predstavnici vojske, žandarmerije, policije i kontraobavještajne službe tadašnje Mađarske.
Prema odluci mađarske vlade i namjesnika Mikloša Hortija, racijom su koordinisali mađarski generalštab, koga je na terenu potpomogalo lokalno mađarsko stanovništvo, koje je učestvovalo u potkazivanju, privođenju, ubijanju i pljačkanju imovine Srba i Jevreja.
Prema Veljićevim riječima, kao povod pogromu mađarski režim je naveo Šajkaški odred, u vojnom smislu gotovo beznačajnu vojnu jedinicu.
Uzevši Šajkaški odred, koji je bio na tom području, kao povod za čišćenje terena, hortijevski okupator je u nedjelju izjutra, 4. januara 1942. godine opkolio i “razbio” 40-ak pripadnika tog odreda.
Mađarska vojska je poslije toga zvjerska ubijanja, uz prethodna mučenja i silovanja, nastavila na području Čuruga i Žablja, likvidiranjem uglednih intelektualaca.
“Do 19. januara 1942. nastavljeno je plansko hapšenje, mučenje, silovanje, ponižavanje i brutalno ubijanje stanovnika Čuruga, Žablja, Gospođinaca, Đurđeva, Mošorina, Temerina, Titela, Vilova, Loka i Šajkaša /koji su bačeni pod led Tise/..
Zločini su činjeni i na na području Gardinovaca /stanovnici su bačeni pod led Dunava/. Mađarski vojnici tjerali su u nepovrat, u zatvore stanovnike Srbobrana i Kisača” – pojašnjava Veljić.
Zaprepašćujuća šutnja o stravičnim zločinima
Za Veljića je zaprepašćujuća današnja ravnodušnost nadležnih organa i organizacija, kako domaćih tako i inostranih prema genocidu u Šajkaškoj.
“Iako je januarska racija u Šajkaškoj najstrašniji događaj u istoriji južne Bačke, zaprepašćuje ravnodušnost prema gubicima tog regiona ledenog januara 1942. godine! Tome doprinose pogubna nastojanja raznih društvenih faktora da prikriju zversko lice tih nečuvenih zločina”, upozorava on za Srnu.
Prema njegovom mišljenju, za razliku od organa i organizacija, građani koji se sjećaju stvarnih događaja u januarskoj raciji 1942. godine u Šajkaškoj, baštine pijetet prema žrtvama na temelju istorijskih činjenica.
Sjećanje građana na raciju je neizbrisivo
“Najporaznija činjenica je ta, da su naši rođaci, sugrađani i sunarodnici nepravedno i smišljeno oterani u smrt samo zato što nisu Mađari i rimokatolici.
Treba znati takođe, da je većina njih govorila mađarski i nikada
u svom časnom životu nisu oštetili, a kamo li ubili jednog nekog Mađara!”, kaže Veljić.
Stravičnu raciju mađarska vojska nije uspjela da provede u Kovilju, Nadalju, Kaću i Budisavi zbog jakog otpora lokalnog njemačkog stanovništva i mađarskih intelektualaca.
Nijemci nisu dozvolili da nedužni ljudi budu ubijeni u Kaću, mađarski intelektualci su to sprijećili u Nadalju i Budisavi, a zahvaljujući požrtvovanosti žandarmerijskog kapetana Lajoša Dunafalvija ni u Kovilju nije bilo žrtava “Hortijeve racije”.
